ergonomie

Ergonomie, een vak apart?

Ergonomie is gericht op de relaties die bestaan tussen de mens en zijn leef - en werkomgeving. Het doel van ergonomie is in algemene zin  een bijdrage te leveren aan het welbevinden van mensen, en meer specifiek het verbeteren van het vermogen tot presteren. Uitgangspunt daarbij is altijd de menselijke maat.  Wat betreft de mens  kan het gaan om het individu, maar ook  om een groep of om groepen mensen. Bij middelen kun je denken aan gebruiksvoorwerpen, apparaten, maar ook aanduidingen zoals verkeersborden, of verpakkingen. En bij organisatie passen voorbeelden als een bedrijf in zijn totaliteit, een groep mensen binnen een kantoorruimte, of op lokatie functioneren in teamverband.

Een ergonoom tracht op basis van kennis omtrent anatomische, fysiologische en psychologische kenmerken of eigenschappen van de mens,  producten, technische systemen, taken en functies zodanig te ontwerpen dat de veiligheid en het welzijn van de mens gewaarborgd is en doelmatig functioneren wordt bevorderd.

Kenmerkend is dat ergonomie niet alleen rekening houdt met de mensgebonden factoren, maar tracht te ontwerpen alsof het mens-middel-organisatie systeem een onlosmakelijk verbonden geheel is. Het systeem wordt als geheel geoptimaliseerd. Het zal duidelijk zijn dat een dergelijke benadering veel verder gaat dan een juiste afstelling van de tafelhoogte en een ergonomische stoel.

Een ergonoom kan op elk moment in een proces of bij een plan worden ingeschakeld. Echter, om te voorkomen dat er achteraf aanpassingen of correcties moeten worden gedaan, is het wel zo handig en verstandig een ergonoom in te schakelen nog voordat er een letter of streep op papier staat wordt betrokken bij het ontwikkelen en realiseren van plannen.  

Waarom ergonomie in de eerstelijn gezondheidszorg, en dan ook nog bij mij als fysiotherapeut?

Als fysiotherapeut behandel en begeleid ik  mensen met allerhande gezondheidsproblemen. Daarin heb ik jarenlange ervaring. Ik realiseer mij als geen ander dat het van belang is ook aandacht te besteden aan de mogelijke oorzaak van een probleem. Een succesvol resultaat van hulpverlenen hangt vaak samen met een doelgerichte aanpak van de mogelijke bron van alle ellende. Voorbeelden genoeg: een botte schaar en peesontstekingen in de duim, een te lage lopendeband en lage rugklachten , een slechte relatie met de "chef" en hoofdpijn of nekklachten, te lang "muizen" achter de computer en een tenniselleboog. Om die reden vraag ik soms om een afdruk van werksituaties die van belang zijn. De ervaring leert dat mijn verzoek daartoe de opstap is naar bewust worden, aanpakken en verbeteren.    

Een ergonomie is in staat als een van de weinigen bij te dragen aan primaire preventie, in andere taal voorkomen dat er zich ooit een probleem gaat voordoen.